دوپینگ چیست و چه انواع و عوارضی دارد؟

دوپینگ چیست؟
واژه دوپینگ از زبان آفریقای جنوبی مشتق شده است.اشاره به یک نوشیدنی الکلی باستانی دارد که به عنوان محرک در مراسم رقص استفاده می گردید. بتدریج این واژه استفاده گسترده تری پیدا کرد و در ورزش امروزه به معضلی تبدیل شده است. واژه دوپینگ در دنیای امروز به معنای استفاده ورزشکار از مواد یا روش هایی است که به قصد افزایش کارآیی در ورزش انجام می شود. دوپینگ به معنای استفاده از مواد متعلق به گروه داروهای ممنوع،محدود شده و یا استفاده از روش های گوناگون غیرمجازی می باشد.

دوپینگنوعی تقلب است که از جنبه های مختلف منجر به انحطاط و مرگ می شود.مرگ فیزیولوژیک چرا که دستکاری غیرقانونی در فرایند طبیعی باعث تغییرات شدید و گاهاً برگشت ناپذیری در بدن می شود.

مرگ جسمی نظیر برخی موارد اسف بار مرگ ورزشکارانی که در سال های اخیر مشاهده شده است.انحطاط روانی و شخصیتی ناشی از رضایت شخص به تقلب،نادیده انگاشتن توانایی ها و ظرفیت های شخصی و بزرگ کردن ناتوانی ها و معایب و بالاخره انحطاط اخلاقی به واسطه تعدی فرد از قوانینی که تمام جامعه بشری پایبند آن هستند.

از رخدادهای مهم در تاریخ دوپینگ می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
• اولین مورد مرگ ورزشکاران در سال۱۸۸۶ رخ داد که یک دوچرخه سوار به نام لینتون در اثر استفاده بیش از حد داروی تری متیل درگذشت.
• در مسابقات المپیک یک دونده ماراتن به نام توماس هیکس در اثر مصرف برندی و استریکلین در شرف مرگ قرار گرفت.
• دهه ۱۹۵۰-روس ها از هورمون های مردانه برای افزایش قدرت و نیرو استفاده نمود و آمریکایی ها نیز استروییدها را به این منظور استفاده نمودند.
•۱۹۶۰-دوچرخه سوار دانمارکی در المپیک رم به علت مصرف بیش از حد آمفتامین ها فوت کرد.
• ۱۹۶۴افزایش قابل توجهی در ظاهر عضلان ورزشکاران در المپیک دیده شد که شک در مصرف داروها را- برانگیخت.
• ۱۹۶۷-کمیته بین المللی المپیک بعد از مرگ تامی سیمپسون به علت مصرف غیر از آمفتامین ها واکنش نشان داد.
• ۱۹۶۸-این کمیته با تعریفی از دوپینگ لیست داروهای غیرمجاز را ارایه داد و بدین ترتیب انجام آزمایش در بازیهای المپیک شروع شد.

• ۱۹۸۸-در المپیک سئول،تست بن جانسون از نظر مصرف استروئید های آنابولیزان خلع و از ورزش محروم گردید. همچنین دو وزنه بردار بلغاری که به مقام نخست المپیک دست یافته بودند به علت دوپینگ محروم شدند.
• ۱۹۹۴-دیه گو مارادونا فوق ستاره فوتبال آرژانتین در مسابقات جام جهانی ۱۹۹۴ آمریکا به علت مصرف داروهای محرک از همراهی با تیمش محروم گردید و بدین ترتیب آرژانتین بدون مارادونا از آن دوره مسابقات حذف گردید.

• ۲۰۰۰-برای مبارزه هر چه شدیدتر با این پدیده شوم،کمیته مبارزه با دوپینگ تشکیل شد و آماده برخورد جدی با متخلفین در مسابقات المپیک ۲۰۰۰ سیدنی شد.

علل مخالفت با دوپینگ
اصولاً چرا علی رغم آنکه دوپینگ با افزایش کارآیی ورزشکاران همراه است با آن مخالفت می شود؟
مبارزه بر علیه دوپینگ بر سه اصل استور است:
- احترام به اخلاق پزشکی و ورزشی
- محافظت از سلامت ورزشکاران
- فراهم آوردن محیطی برابر برای تمامی ورزشکاران

داروهای دوپینگی
چه طبقاتی از داروها جزو موارد دوپینگ محسوب می شوند؟
این داروها معمولاً در پنج گروه دارویی طبقه بندی می شوند:
الف) داروهای محرک سیستم عصبی مرکزی:

از این رده می توان آمفتامین،کوکائین،افدرین،پسودو افدرین،فلیل پروپانولامین و … را نام برد.
ب)داروهای مخدر:از این داروها میتوان از هروئین،مورفین،متادون و … نام برد.
ج)استروئیدهای آنابولیک:داروهایی نظیر ناندرولون،تستوسترون،اکسی متولون،استانوزولول و … در این گروه جای می گیرند.

د)داروهای ادرارآور:در این گروه می توان از فوروسماید،تیازید،اسپیرونا لاکتون و … نام برد.
ه)هورمون های پپتیدی و گلیکوپروتئینی و آنالوگ های آن ها: داروهایی مثل هورمون رشد, اریتروپویتین و … در این دسته جای می گیرند.

با این حال برخی از داروها نیز موجودند که مصرف آن ها تا حد خاصی بلامانع است ولی استفاده بیش از حد مجاز آنها دوپینگ تلقی می شود.از این میان می توان از الکل،ماری جوآنا(حشیش)،داروهای بیحس کننده موضعی،کورتیکوستروئیدها و بتابلوکرها نام برد.

قوانین و مجازات های دوپینگ
در صورت استفاده از استروئیدهای آنابولیک،داروهای ادرارآور، هورمون های پپتیدی و گلیکوپروتئینیو آنالوگ های آن ها یا دستکاری فیزیکی،شیمیایی یا دارویی ادرار محرومیت های زیر اعمال میگردد:
- در اولین ارتکاب جرم:۴-۲ سال تعلیق
- در دومین ارتکاب جرم:تعلیق مادام العمر

- در صورت استفاده از مواد و روشهای غیر مجاز بجز مواردی که در بالا ذکر شد:
- در اولین ارتکاب جرم به مدت۳-۶ ماه
- در دومین بار به مدت ۲سال
- در سومین ارتکاب به صورت مادام العمر محروم می شود.

به هنگام استفاده از مواد محدود شده حکم محرومیت بر حسب مورد صادر خواهد شد.در نهایت فدراسیون ملی هر کشور مسوول شرکت سالم و عاری از دوپینگ ورزشکاران در مسابقات است.به همین جهت در صورت احراز دوپینگ توسط ورزشکار مجازات ها و جریمه هایی نیز برای فدراسیون مربوطه در نظر گرفته می شود.